با وجود لذتی که بارداری برای اکثر خانم‌ها به همراه دارد، سختی‌ها و مشکلات این دوران می‌تواند برای بانوان امری آزاردهنده باشد. یکی از این مشکلات ریزش مو در بارداری و حتی پس از زایمان است. اگر شما هم جزو افرادی هستید که قصد باردار شدن دارید یا در دوران پس از زایمان به سر می‌برید، اصلاً نگران ریزش مو نباشید. در این مقاله قصد داریم تا ریزش مو در بارداری و ریزش مو بعد از زایمان را مفصل بررسی و راه‌حل درمان و پیشگیری از آن را بیان کنیم. پس به هیچ وجه خواندن این مطلب را از دست ندهید.
علت ریزش مو در باردار
ریزش مو به صورت روزانه امری عادی است و اغلب افراد روزانه بین 50 تا 80 تار مو از دست می‌دهند. این ریزش مو بیشتر در زمان شست‌وشو یا شانه کردن موها رخ می‌دهد. اما ریزش مو در بارداری با ریزش مو روزانه کاملاً متفاوت است و علل مختلفی دارد. بسیاری از بانوان در این دوران به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش هورمون استروژن، موهای زیبا و ضخیمی داشته و دچار ریزش مو در بارداری نمی‌شوند.
اما این موضوع در مورد تمام بانوان صادق نیست. چرا که ریزش مو در بارداری به عوامل مختلفی بستگی دارد. در ادامه قصد داریم مهم‌ترین و رایج‌ترین علل ریزش مو در بارداری را مورد بررسی قرار دهیم.
همچنین بخوانید: مهم ترین دلایل ریزش مو
تغییرات هورمونی
یکی از مهم‌ترین عواملی که سبب تغییر در وضعیت موها در دوران بارداری می‌شود، هورمون‌ها هستند. تغییرات هورمونی که در دوران بارداری رخ می‌دهند، باعث بروز تغییراتی در چرخه طبیعی رشد مو شده و ریزش بیش از حد موها را نتیجه می‌دهد. این میزان ریزش مو دائمی نیست و چند ماه پس از زایمان، هنگامی‌که هورمون‌ها به تعادل رسیدند، ریزش مو نیز به حالت عادی برمی‌گردد. در دوران بارداری میزان ترشح هورمون پروژسترون به طور چشم‌گیری افزایش پیدا می‌کند. این هورمون باعث شکسته شدن رشته‌های مو از نزدیک ریشه و خشکی آن‌ها می‌گردد. برای جلوگیری از این ریزش توصیه می‌شود تا بانوان موهای خود را هفته‌ای یا دوهفته‌ای یک‌بار با شامپوهای الاستیزه کننده بشویند. در برخی از افراد نیز تغییر در نوع شامپو و نرم‌کننده مفید است. توجه داشته باشید به دلیل شرایط خاص دوران بارداری، بدون نظر پزشک از هیچ نوع شامپو و نرم‌کننده‌ای استفاده نکنید.
ژنتیک
یکی دیگر از عواملی که می‌توانیم از آن به عنوان علت ریزش مو در بارداری نام ببریم، عوامل ژنتیکی است. اگر مادر شما در هنگام بارداری دچار ریزش مو شده باشد، به احتمال زیاد شما نیز این ریزش را تجربه خواهید کرد. محققان هنوز نتوانسته‌اند برای ریزش مو در دوران بارداری که دارای علل ژنتیکی است، درمان مناسبی پیدا کنند.
کم‌کاری تیروئید
در صورتی که مبتلا به کم‌کاری تیروئید باشید، میزان تولید هورمون تیروئید در بدنتان کاهش پیدا می‌کند و ممکن است ریزش مو در بارداری را برای شما به همراه داشته باشد. اغلب زنان مبتلا به کم‌کاری تیروئید هستند. هورمون‌های تیروئیدی از جمله مهم‌ترین هورمون‌ها در بدن به شمار می‌روند که در تنظیم میزان سوخت‌وساز پایه، سیستم گوارش، سلامت روان و سلامت مو و ناخن‌ها نقش دارند.
کمبود مواد مغذی و تغذیه اشتباه
در دوران بارداری بدن به مواد مغذی زیادی نیاز دارد و بیشتر از حد معمول تغذیه می‌کند. چرا که جنین برای رشد به مواد مفید و انرژی نیاز دارد. بنابراین لازم است تغذیه خود را افزاریش دهید تا دچار عوارض کمبود مواد مغذی در بدن نشوید. پزشکان توصیه می‌کنند زنان باردار از قانون تغذیه چهارساعته در دوران بارداری پیروی کنند. طبق این قانون اگر بیش از چهار ساعت بین وعده‌های غذایی‌تان فاصله افتاده است، باید کربوهیدرات‌های پیچیده مانند میوه، تست غلات کامل و سبوس‌دار را به عنوان میان‌وعده مصرف کنید. توجه داشته باشید که باید این روش را زیر نظر پزشک انجام دهید. با این حال از آن‌جایی که اغلب بانوان در سه ماه اول بارداری حالت تهوع را تجربه می‌کنند، بخش عمده‌ای از مواد مغذی که دریافت می‌کنند جذب بدن نمی‌شود. علت ریزش مو در ماه اول بارداری نیز همین کمبود مواد مغذی در بدن است که با اصلاح رژیم غذایی می‌تواند بهبود یابد.
فقر آهن
اگر میزان آهن در بدن کم باشد، گلبول‌های قرمز کمتری تولید می‌شوند و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها و اندام‌ها به درستی انجام نمی‌گیرد. فولیکول مو نیز یکی از همین بافت‌هاست که ممکن است اکسیژن کافی دریافت نکند و نتواند چرخه جایگزینی مو را به درستی کامل کند. بنابراین فقر آهن نیز می‌تواند علت ریزش مو در بارداری باشد. زنان باردار خصوصاً زنانی که بارداری‌های نزدیک به هم دارند، چند قلو باردار هستند یا حالت تهوع شدید صبحگاهی دارند، بیشتر دچار کمبود آهن می‌شوند. کمبود آهن به راحتی با یک آزمایش خون قابل‌تشخیص است و با مصرف مکمل‌های آهن جبران می‌شود. اما هرگز بدون مشورت با پزشک از این مکمل‌ها استفاده نکنید؛ چرا که مصرف بیش از حد ویتامین‌ها و مکمل‌ها خود یکی از علت‌های ریزش مو در بارداری است.
مصرف قرص‌های ضدبارداری
مصرف قرص‌های ضدبارداری در دوران پیش از بارداری می‌تواند علت ریزش مو در بارداری باشد. این قرص‌ها باعث ایجاد اختلال در چرخه هورمونی می‌شوند. پس از اینکه فرد اقدام به بارداری می‌کند، هورمون‌ها برای رسیدن به تعادل دچار مشکل هستند و فرد ریزش موی زیادی را تجربه می‌کند.
بیماری‌های خاص
برخی از زنان باردار مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای هستند که باعث تشدید ریزش مو در دوران بارداری می‌شود. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به دیابت و عفونت‌های قارچی اشاره کرد. برخی دیگر از زنان نیز در دوران بارداری به فشارخون بالا یا افسردگی مبتلا می‌شوند. توجه داشته باشید که داروهای ضدافسردگی و کنترل فشار خود علت ریزش مو در بارداری هستند. اگر پس از مصرف این دسته از قرص‌ها دچار ریزش مو شدید یا ریزش مویتان تشدید شد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
مشکلات پوست سر
از آن جهت که در هنگام بارداری نمی‌توان از داروهای ضد حساسیت استفاده کرد، حساسیت‌های پوست سر و انواع آلرژی‌ها ممکن است علت ریزش مو در دوران بارداری باشد. حساسیت پوست سر باعث می‌شود تا تارهای مو نازک شوند و بیشتر دچار ریزش گردند.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک به دلیل عدم تعادل هورمونی در زنان رخ می‌دهد. این سندرم باعث می‌شود تا هورمون‌های مردانه بیش از حد معمول در بدن زنان تولید شوند. در نتیجه موهای زائد آن‌ها رشد بیشتری داشته و در مقابل، موهای سر شروع به ریزش می‌کنند. زنانی که پیش از زایمان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک هستند، ریزش مو در بارداری را با شدت بیشتری نسبت به سایر بانوان تجربه می‌کنند.
کنترل ریزش مو در دوران بارداری
ممکن است تصور کنید که ریزش مو در بارداری تا پایان این دوران همراه شما خواهد بود. اما با استفاده از برخی اقدامات می‌توان این ریزش را تا حد زیادی کنترل کرد. برخی از راه‌های ساده برای کنترل ریزش مو در بارداری به شرح زیر است :
- در برابر نور مستقیم خورشید قرار نگیرید. نور خورشید باعث خشکی پوست سر و ریشه مو شده و ریزش مو را تشدید می‌کند.
- در رژیم غذایی روزانه‌تان به مقدار زیادی میوه و سبزی با فیبر بالا مصرف کنید. رژیم غذایی شما باید سرشار از میوه و سبزیجات، فلاونوئیدها و آنتی‌اکسیدان‌هایی باشد که از فولیکول‌های مو محافظت می‌کنند. بهتر است پیش از اقدام به بارداری آزمایش خون بدهید و میزان هورمون‌های تیروئیدتان را بررسی کنید.
- تا جای ممکن از حالت دادن و فر کردن مو خودداری کنید. حرارت دادن باعث می‌شود تا موها خشک شوند و آسیب‌پذیرتر باشند.
- استرس مهم‌ترین علت ریزش مو در دوران بارداری است. بانوان باردار به دلیل تغییرات هورمونی در برابر تنش‌ها حساس‌تر هستند و بیشتر دچار استرس می‌شوند. برای اینکه از ایجاد استرس و ریزش مو در بارداری جلوگیری کنید، می‌توانید از مدیتیشن کمک بگیرید.
- در دوران بارداری به هیچ عنوان بدون نظر پزشک مکمل مصرف نکنید. استفاده از دوز بالای مکمل در دوران بارداری برای سلامتی مادر و جنین خطرناک است. معمولاً ویتامین‌های زیر برای بانوان باردار توصیه می‌شوند.
- ویتامین B کمپلکس
- بیوتین ویتامین C
- ویتامین E
- روی
درکنار تمام این موارد، برخی از روش‌های خانگی نیز برای کنترل ریزش مو در بارداری به کار می‌روند. ترجیحاً از این روش‌ها استفاده نکنید. چرا که ممکن است به برخی از این مواد حساسیت داشته باشید و سلامت خود و جنین را به خطر بیندازید.
توجه داشته باشید که استفاده از روش آلوپسی‌آندروژنیک برای درمان ریزش مو در دوران بارداری اصلاً مناسب نیست و برای جنین عوارض خطرناکی را به همراه دارد.
ریزش مو بعد از زایمان
اغلب بانوان تا چند ماه پس از زایمان هم دچار ریزش مو هستند. ریزش مو بعد از زایمان در چهارمین ماه پس از زایمان به اوج خود می‌رسد اما این عارضه گذرا بوده و جای نگرانی ندارد. علت ریزش مو بعد از زایمان برگشتن میزان هورمون‌ها به حالت نرمال است. چرا که افزایش میزان استروژن در دوران بارداری مانع از ریزش مو می‌شود. اما با کاهش دوباره سطح استروژن در بدن، ریزش مو بعد از زایمان اتفاق می‌افتد.
معمولاً در طی دوران بارداری ریزش مو زیاد نیست. در نتیجه موهای مرده روی سطح پوست سر باقی مانده‌اند. این موها باید بریزند تا موهای جدید رشد کنند. به این پدیده در اصطلاح علمی تلوژن افلوویوم (telogen effluvium) گفته می‌شود. به همین دلیل اغلب ریزش مو بعد از زایمان طبیعی است و بدون مصرف داروی خاصی متوقف می‌شود. توجه داشته باشید که تا زمانی که سطح هورمون‌ها و ویتامین‌های بدن به حالت طبیعی برنگردد، تارهای مو نازک هستند.
احتمال اینکه ریزش موها پس از زایمان دائمی باشد و منجر به کچلی شود، بسیار ضعیف است. با این‌حال نمی‌توان برای پیشگیری از ریزش مو بعد از بارداری برای همه افراد یک روش را تجویز کرد. چرا که تغییرات هورمونی پس از زایمان در همه افراد یکسان نیست.
جلوگیری از ریزش مو بعد از زایمان امکان‌پذیر است؟
ریزش مو بعد از زایمان قابل‌کنترل است؛ اما نمی‌توان از بروز آن جلوگیری یا آن را متوقف کرد. داشتن تغذیه مناسب و استفاده از مکمل‌ها می‌تواند موهای شما را زودتر قوی کند و باعث جلوگیری از ریزش آن‌ها شود. در کنار تغذیه سالم حتماً زیر نظر پزشک از مکمل‌های حاوی آهن نیز استفاده کنید. حتی در دوران پس از زایمان هم علت ریزش مو تنها زایمان و بارداری نیست. بلکه ممکن است شما مبتلا به کم‌کاری تیروئید شده باشید. بنابراین اگر ریزش مو بیشتر از حالت عادی بود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
همچنین بخوانید: راه های افزایش سرعت رشد مو
راهکاری‌های کنترل ریزش مو بعد از زایمان
همان‌طور که اشاره کردیم، ریزش مو بعد از زایمان طبیعی است و نمی‌توان آن را از بین برد. اما نکاتی که در ادامه اشاره می‌کنیم، باعث کنترل ریزش مو بعد از زایمان می‌شوند :
- از شامپوهای حجم‌دهنده مو استفاده کنید. اغلب این شامپوها حاوی مقادیر بالایی پروتئین هستند که باعث تقویت مو می‌شوند. علاوه بر این، به علت خاصیت پرپشت‌کنندگی که دارند، سطح موها را پوشش می‌دهند و باعث می‌شوند مو ظاهری پرپشت داشته باشد.
- برای کنترل ریزش مو بعد از زایمان، عموماً استفاده از نرم‌کننده‌ها توصیه نمی‌شود. چرا که حاوی موادی هستند که باعث آسیب به ریشه مو شده و ریزش مو را تشدید می‌کنند. علاوه بر این، نرم‌کننده‌ها موها را لخت کرده و حجم آن‌ها را کمتر از حالت طبیعی خود نشان می‌دهند.
- موهایتان را کوتاه کنید. بعضی از موها هنگامی‌که کوتاه می‌شوند، حجم بیشتری به خود می‌گیرند و پرپشت‌تر به نظر می‌آیند. علاوه بر این معمولاً بعد از زایمان بانوان وقت کمتری برای رسیدگی به مو دارند. رسیدگی به موهای کوتاه نیازمند وقت و انرژی کمتری است.
سخن پایانی
دیدیم که ریزش مو بعد از زایمان و همچنین در دوران بارداری امری طبیعی است و اغلب بانوان به آن دچار می‌شوند. با آنکه نمی‌توان جلوی این ریزش مو را گرفت، اما می‌توان با داشتن تغذیه درست و استفاده از مکمل‌ها آن را کنترل کرد. بنابراین حتما زیر نظر پزشک باشید و از توصیه‌های گفته شده در این مطلب بهره ببرید تا هر چه زودتر موهای پرپشت خود را بازیابید.
بدون دیدگاه